Paradijsparadox
ARTIKEL Waarom scoren Denen hoger op de geluksladder dan Nederlanders? Tijdens het recente staatsbezoek van Koning Willem Alexander aan Denemarken was dat een van zijn vragen. Wat kunnen we op dit gebied van de Denen leren?
Al jaren staat Denemarken volgens de Verenigde Naties bovenaan als het om het hoogste gelukscijfer gaat dat inwoners zichzelf geven. Nederland volgde lange tijd op de 4e plaats, maar komt volgens de laatste peilingen niet meer in de top 10 voor.
De Volkskrant en de NOS berichtte uitgebreid over dit geluksverschil en vroegen verschillende experts naar hun mening over wat de Denen beter doen? Eén aspect komt hierbij steeds naar voren: Denen hebben veel vertrouwen in elkaar en in de overheid. Ja, ook de overheid. Volgens filosofe Stine Jensen, Deense van afkomst, is het idee dat iedereen gelijk is aan elkaar diep geworteld in Denemarken. Iedereen spreekt elkaar aan met jij. En men vertrouwt elkaar zo zeer dat baby's prima zonder toezicht buiten kunnen slapen in hun kinderwagen. Geluksprofessor Ruut Veenhoven benoemt dat de Deense overheid zorgt voor de voorwaarden die bijdragen aan een hoog geluksgevoel: autonomie en keuzevrijheid.
Maar er is ook een kanttekening te maken. Ondanks het hoge gelukscijfer, is net als in Nederland het aantal mensen dat last heeft van depressiviteit hoog, en zijn er veel echtscheidingen. Autonomie en keuzevrijheid leidt ook tot een individualistische samenleving. Je moet zelf zorgen dat je slaagt in je leven. Maar niet iedereen kan deze druk aan. Denemarken heeft ook 2 x zo veel psychologen dan Nederland. Deze tegenstrijdigheid wordt ook wel de paradijsparadox genoemd.
Een andere paradox, of kanttekening, komt naar voren als de Happy Planet Index als uitgangspunt wordt genomen. Een methode waarbij naast het gelukscijfer ook de levensverwachting en de footprint per inwoner wordt meegenomen. Wie veel geluk ervaart maar hiervoor meer van de aarde consumeert of vervuilt zakt lager in de lijst. Nederland komt dan op de 67e plaats ver boven Denemarken dat niet hoger komt dan nummer 110 (van de 151). Deze in 2012 opgemaakt Index laat zien dat de gemiddelde levensverwachting van Denen (78,8) bijna 2 jaar lager is dan van Nederlanders en dat de footprint zelfs 2 punten hoger scoort (8.3). Het lijkt er dus op dat het welzijn van de Denen minder goed gepaard gaat met een duurzame samenleving, waar mens én milieu, meetellen.
Lees meer:
