VERSLAG PUBLIEKSCOLLEGE zondag 29 november 15:00 - 16:30 uur

What if we could change Euro’s into smiles? Petra Janssen en Simone Kramer, initiatiefnemers van Social Label, zien graag iedereen met een glimlach aan het werk. Ook de mensen met een beperking. Sinds 2014 werkt Social Label samen met verschillende organisaties, bedrijven en ontwerpers aan een nieuw label dat designproducten verkoopt die bijdragen aan de inclusieve maatschappij.

Op uitnodiging van Social Label gaf Professor Jac van der Klink, bijzonder hoogleraar Psychische Gezondheid en Duurzame Inzetbaarheid in Arbeid aan Universiteit van Tilburg, een publiekscollege met de titel: Ieders waarde aan het werk. Hieronder een kort verslag van zijn belangrijkste punten.

Kunnen we Euro’s omzetten in een glimlach? Dat is geen makkelijke opgaaf, zo begint Professor van der Klink weinig optimistisch. Want zo stelt hij: Uit recente onderzoeken van o.a. Oxfam/Novib blijkt dat 1% van de wereldbevolking samen meer bezit dan de overige 99% en het ziet er naar uit dat het kapitaal in de toekomst in bezit is van een nog kleinere groep. Wellicht kunnen we daarom beter de vraag stellen: What if wealth changed into water?

De koppeling werk & inkomen zoals wij deze maken, is volgens Van der Klink historisch gezien eerder uitzondering dan regel. Kapitaal heeft een steeds belangrijker positie ingenomen dan arbeid. En aangezien kapitaal voor steeds minder mensen bereikbaar is, wordt het tijd om hernieuwde waarden aan werk toe te kennen. Zeker als we ons bedenken dat door robotisering en mechanisering er in de toekomst nog meer banen zullen verdwijnen, en de uitvoering van productie– en denkwerk gedaan door robots de mens zullen gaan overtreffen.

Werk zou eigenlijk weer een consumptiegoed moeten zijn, meent Van der Klink. Waarmee hij bedoelt dat werk gezien wordt als onderdeel van ieders persoonlijke zoektocht naar wat waardevol is. De oude Grieken gebruikten met betrekking tot arbeid twee verschillende termen: Poeisis en Praxis. Het eerst staat voor resultaatgericht en het andere voor proces (consumptie). Beide stonden in het teken van waarde scheppend zijn voor je persoonlijke ontwikkeling. En dat leidt tot geluk. Welnu, in onze tijd overheerst poeisis en dan in de nauwere betekenis van resultaat uitgedrukt in kapitaal (economisch). Jammer en ook vreemd. Uit een onderzoek naar de waardes in werk die wij in Nederland belangrijk achten staan kennis en vaardigheden gebruiken, ontwikkelen, betrokken zijn bij belangrijke beslissingen, betekenisvol werkcontact en eigen doelen stellen boven een goed inkomen.

Recht op bestaan is recht op werk. Met dit ideaalbeeld in gedachten stelt Van der Klink tot slot de volgende vraag: Durven we normstellend te zijn en iedereen te laten participeren door middel van praxis? Maar een inclusieve maatschappij vraagt meer. Mensen met een disabiliteit hebben een inclusieve omgeving nodig om verder te komen en ‘mens te worden’. Het stigma rond mentale en/of fysieke beperking leidt alleen tot minder participatie van deze groep en meer onrechtvaardigheid. Er is lef voor nodig om hier iets aan te veranderen. We moeten als maatschappij accepteren dat kosteneffectiviteit geen uitsluitend criterium kan zijn, zo besluit Van der Klink. Social Label is een stap in de goede richting. What if we use our smile to change the world?

---------

Professor van der Klink is verbonden als bijzonder hoogleraar Psychische Gezondheid en Duurzame Inzetbaarheid in Arbeid aan Universiteit van Tilburg. Hij richt zich op onderzoek naar factoren die van invloed zijn op participatie in werk en de toepassing van interventies in de praktijk. Vanuit design / kunst / onderzoek / wetenschap verkennen we de nieuwe waarden voor werk met de menselijke maat als uitgangspunt.

Programma publiekscollege

Welkom Bosch Geluk/ Re-inventing happiness
door René Pingen, directeur Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch

Introductie ‘What if euros changed into smiles?’
door initiatiefnemers Social label, Petra Janssen & Simone Kramer
Film over het plezier van het maken bij werkplaats Citydwellers in het kader van programma Aanval op Schooluitval Z-O Brabant. De film is gemaakt door: Ruut van der Beele & Fullframe.

Publiekscollege ‘Ieders waarde aan het werk'
door Prof. dr. Jac van der Klink
Professor of mental health at work and sustainable employability, Tilburg University

Voor- of na het publiekscollege kan de tentoonstelling Bosch Geluk nog worden bezocht.