De wolf in Nederland

ARTIKEL
Vensterbankgeluk of nieuwe wildernis
Na een afwezigheid van ruim honderd jaar — de laatste waarneming stamt uit 1897 — rukt de wolf vanuit Duitsland en Polen weer langzaam op richting Nederland. In 2013 dacht iedereen even dat de wolf Nederland al had bereikt maar de dode wolvin van Luttelgeest bleek na forensisch onderzoek toch niet op eigen kracht naar de Noordoostpolder te zijn gemigreerd. Vlak over de Nederlandse grens bij de Duitse plaatsen Meppen en Nordhorn zijn in maart en april 2014 één of meer solitaire wolven gesignaleerd. Het betreft vermoedelijk jongvolwassen dieren die zich van hun roedels hebben afgescheiden en nu op zoek zijn naar een eigen leefgebied en partner.
Voor de terugkeer van de wolf zijn de geesten helemaal rijp. Als Nederlanders iets hebben opgestoken van de natuurfilm De Nieuwe Wildernis (2013) dan is het wel dat ook in een klein en dichtbevolkt land plaats is voor grote natuur. Natuurorganisaties menen dat de wolf als toppredator een nuttige bijdrage kan leveren aan de soms problematische wildstand: één wolf doodt per jaar gemiddeld 65 reeen, 9 edelherten en 16 wilde zwijnen. Op het Ministerie van Economische Zaken ligt al een wolvenplan klaar, dat voorziet in preventieve maat - regelen tegen wolvenpredatie op schapen en andere landbouwhuis - dieren, een schaderegeling in het geval deze maatregelen onvoldoende blijken te zijn en een protocol voor eventuele probleemwolven.
Nederland is klaar voor de wolf maar of de wolf ook klaar is voor Nederland staat nog te bezien. Ongetwijfeld zullen migrerende wolven zo nu en dan de Nederlandse grens passeren. Dat een eenzame wolf zich gedurende langere tijd in een territorium zal vestigen dat (deels) op Nederlandse bodem ligt is evenmin ondenkbaar. Maar de kans dat wolvenroedels de Hoge Veluwe of Oostvaardersplassen zullen koloniseren is vooralsnog gering. De infrastructurele barrières en afrasteringen die migrerende wolven moeten overschrijden om deze geschikte leefgebieden te bereiken zijn vermoedelijk te hoog. Misschien moeten we de wolf daarom een handje helpen en enkele exemplaren uitzetten. Uit een enquête van Natuurmonumenten (2013) blijkt dat bijna 37% van de ondervraagden vaker een natuurgebied zal gaan bezoeken als daar wolven zijn gesignaleerd. Uit diezelfde enquête blijkt dat de wolf vooral wordt geassocieerd met de begrippen mooi en gevaarlijk. Combineer die twee begrippen, dan kom je in kunstzinnige termen uit bij de romantiek. Ons begrip van nieuwe wildernis is vermoedelijk romantisch van aard. De natuur wordt weer spannend als de wolf meedoet.