Willen we wel gelukkig zijn?
Tijdens een interessante discussie over de mogelijkheden van de wetenschap om door middel van elektroden in de hersenen ons brein te beïnvloeden, vroeg gastheer Paul Witteman aan Damiaan Denys, hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam: ”Ik heb geen psychische aandoening en voel me best prima, maar kan ik bij u ook aankloppen om een extra portie geluk te bestellen?” De hoogleraar zegt dat het zou kunnen, maar hij dat niet zou doen. Hij heeft hiervoor ethische bezwaren en vraagt zich daarbij hardop af: "Waarom zou je dat willen?”. De verbazing bij Witteman is groot. Waarom zou je niet iedereen een beetje meer gelukkig willen maken? Denys antwoord is opmerkelijk: “Is dat wat ons doel is in het leven? Gelukkig zijn? Ik vind het volstrekt leeg om gelukkig te zijn. Ik geniet van het tekort om mijn creativiteit in te zetten om mij volledig tot uitdrukking te brengen. En dat is wat we eigenlijk continu zouden moeten doen.” Helaas liep het programma ten einde en werd er niet verder ingegaan op deze onorthodoxe visie van Damiaan Denys.
De Sloveense filosoof en cultuur criticus Slavoj Žižek, bekend om zijn denken in omkeringen, geeft in de korte lezing: “Why be happy when you could be interesting?’ een verklaring voor de opmerking van Denys. “People do not really want, or desire happiness!”, zo meent hij. Als je in een toestand verkeert van onzekerheid, op zoek naar een oplossing, een uitweg of een ontdekking, zoals veel wetenschappers, dan wens je geen staat van geluk, maar ben je juist bereid om te lijden.
Zie het hele gesprek over manipulatie van het brein in het programma 'Sleutelen aan de mens' van Paul Witteman hier.